Skip to main content

Lichtende nachtwolken, ijskristallen in het scherende licht van de zonsondergang

Nachtlichtende wolken en klimaatverandering

Lange termijn-metingen geven aan dat de mesosfeer afgekoeld is in de loop van de laatste vijftig jaar. Deze afname in temperatuur is waarschijnlijk te wijten aan de toename in koolstofdioxide (CO2) door menselijke activiteit.

Hoewel koolstofdioxide de lagere lagen van de atmosfeer doet opwarmen door absorptie van infrarode straling, zendt het ook infrarode straling uit in de mesosfeer, waarvan de helft ontsnapt uit de aardatmosfeer. Dit verlies in energie veroorzaakt een daling in de temperatuur.

Wolken van ijskristallen rond 80 km hoogte

Deze verstoringen in de mesosfeer hebben snellere en ernstiger gevolgen dan die in de onderste lagen van de atmosfeer vanwege de lagere luchtdichtheid die er heerst. De storingen kunnen met het blote oog worden waargenomen in de vorm van polaire mesosferische wolken. Deze wolken condenseren op zeer grote hoogten, ongeveer 80 km.

Gewone wolken verschijnen alleen in de troposfeer. Polaire mesosferische wolken zijn wolken van ijskristallen die zichtbaar worden in het scherende licht van de ondergaande Zon.

Alleen bij extreem lage temperaturen kan de vochtigheid in de ijle lucht van de mesosfeer condenseren tot ijskristallen. In noordelijke landen worden deze wolken steeds vaker gezien. Dit is een bijkomende indicatie voor een wereldwijde verandering in de thermische toestand van onze atmosfeer.

De aanzienlijke gevoeligheid van de mesosfeer voor externe verstoringen maakt het een uitstekende plek om onze kennis van fysica en chemie in de atmosfeer te testen, en te waarschuwen voor toekomstige veranderingen in de lagere delen van de atmosfeer.

Figuur 1: Polaire mesosferische wolken. Credit: Lamont Poole, NASA Langley Research Center